ابهامات سامانه املاک و مستغلات

هر چند سامانه بی سند دات کام به طور مستقیم در خصوص بازار اجاره فعالیت نمی کند، اما پرداختن به این مهم چندان با موضوع بازار املاک بی ارتباط نیست. در این خصوص به گزارش اقتصاد نیوز، تورم اجاره به بالاترین سطح 10 ساله رسید. طبق داده‌ های مرکز آمار ایران بر اساس سال پایه 1400، تورم نقطه‌ ای اجاره طی 3 ماه گذشته کانال جدیدی را فتح کرد که حداقل طی 10 سال گذشته بی‌ سابقه بوده است.

محاسبات نشان می ‌دهد، سهم اجاره از تورم کل نیز به سطح بالایی رسیده و اجاره یکی از عوامل اصلی رشد تورم در کشور است.

اگرچه، «اجاره» عامل نخست رشد تورم کل نیست اما طبق داده‌ های شاخص قیمت مصرف کننده اردیبهشت ۱۴۰۲(تورم) دومین عامل برای رشد سطح عمومی قیمت ‌ها محسوب می‌ شود.

پرش‌های قیمت مسکن در سال‌ های اخیر، تأثیر مستقیمی بر رشد قیمت اجاره مسکونی داشته و در این میان، مصوبه تمدید اجباری قراردادهای اجاره به‌واسطه جلوگیری از تخلیه تورم مسکن در بازار اجاره، به مذاق برخی از موجران خوش نیامده است.

 

کنترل بازار اجاره مسکن بدون ابزار کارآمد میسر نیست

چندی پیش سامانه املاک و مستغلات در کشور راه اندازی شد. با راه اندازی سامانه مزبور متقاضیان مسکن از امکان پرداخت نکردن کمیسیون برای دریافت کد رهگیری خوشحال شدند، اما بسیاری از آنها از جزئیات این سامانه مطلع نیستند و هنوز نمی دانند که برای ثبت قرارداد در این سامانه باید ابتدا در سامانه املاک و اسکان ثبت نام کنند.

برخی متقاضیان می گویند داشتن سواد کافی و همچنین رضایت مالک بسیار مهم است چرا که ممکن است مالک با مشاور املاک دوست باشد و نخواهد در این سامانه ثبت نام کند.

علاوه بر آن در اغلب مواقع به دلیل ترافیک بالا امکان ثبت اطلاعات وجود ندارد.

براساس این گزارش طبق اعلام مسئولان سامانه املاک و مستغلات برای استفاده از قابلیت‌ های این سامانه، ضروری است که ابتدا در سامانه ملی املاک و اسکان کشور اطلاعات هویتی، مشخصات املاک، محل اسکان و موارد دیگر ثبت شود.

در حال حاضر، فقط امکان ایجاد قرارداد اجاره برای املاک دارای سند ۶ دانگ امکان پذیر است؛ بعد از ثبت قرارداد، کد رهگیری قرارداد در اختیار طرفین قرار می‌گیرد. تمامی مراحل ایجاد و ثبت قرارداد و همچنین دریافت کد رهگیری، رایگان است.

برای ثبت قرارداد، ابتدا باید صاحب ملک اقدام به ایجاد قرارداد کرده و در مراحل بعدی، مستأجر به قرارداد اضافه خواهد شد و مستأجر نمی ‌تواند به تنهایی قراردادی را ایجاد نماید. برای ایجاد و ثبت قرارداد، نیاز به مدارکی از جمله سند ملک، شناسنامه طرفین قرارداد و قبوض ملک مورد اجاره (در صورت بدهی) است.

البته بسیاری از مشاوران املاک با راه اندازی این سامانه نگران کسب و کار خود هستند که در این به گفته مسئولان حوزه مسکن به هیچ عنوان مشاوران املاک با راه اندازی این سامانه جمع نمی شوند بلکه کسب وکار وفعالیت آنها بیش از گذشته ارتقا پیدا میکند چرا که وزارت راه وشهرسازی در این حوزه قصد دارد فعالیت مشاوران املاک را حرفه ای تر کند.

استمرار فعالیت مشاوران املاک

پیش از این هادی عباسی در خصوص جمع آوری مشاوران املاک با راه اندازی این سامانه املاک و مستغلات گفت: مشاوران املاک با راه اندازی این سامانه هیچ وقت جمع نمی شود بلکه خدمات مشاوران املاک ارتقاء پیدا می کند و حرفه ای تر می شوند.

به گفته معاون مسکن و ساختمان وزیر راه وشهرسازی، در صورتی که قراردادی در این سامانه ثبت شود اگر مالک و یا مستاجر در بین سال با مشکل مواجه شوند باید به دستگاه قضایی مراجعه کنند اما در هنگام ثبت قرار داد در مشاور املاک رفع این مشکل توسط مشاور املاک امکان پذیر است.

او می‌گوید: از این پس مشاوران املاک می ‌توانند تضمین کننده پرداخت اجاره باشند که این موضوع چندین سال در کشورهای مختلف در حال اجرا است. امکان جعل و یا کلاه برداری و تخلف با راه اندازی این مشاوران املاک کاهش چشم گیری پیدا می کند.

معاون وزیر راه و شهرسازی بیان کرد: اگر مشاوران املاک باعث ارتباط بین مالک و مستاجر باشند حق الزحمه خود را دریافت می کنند اما اگر در قالب اپلیکیشن ‌ها باشد با ورود به این سامانه می توانند قرارداد رایگان منعقد کنند.

معاون وزیر راه وشهرسازی گفت: ثبت قرارداد در این سامانه تنها پس از توافق بین مالک و موجر است و در صورتی که توافق شد می توانند به سامانه مراجعه کنند‌.

در همین زمینه فرشید ایلاتی کارشناس مسکن گفت: مشاوران املاک با راه اندازی این سامانه جمع نمی شوند بلکه ما در حال حاضر با راه اندازی این سامانه شاهد کاهش کم شدن بخشی از هزینه های مستاجران هستیم که در زمان انعقاد قرارداد پرداخت می کنند و در حال حاضر با راه اندازی این سامانه در صورتی که موجر و مستاجر از طریق سایت های مختلف همدیگر را پیدا کرده باشند می توانند با ورود به این سامانه دیگر هزینه اضافی برای دریافت کد رهگیری پرداخت نکنند.

او گفت: با راه اندازی این سامانه ما شاهد بهبود و آرام تر شدن بازار اجاره مسکن خواهیم بود.

پیش از این هم این سامانه رونمایی شده بود اما به صورت آزمایشی که در این زمینه با توجه به آنکه بسیاری از متقاضیان برای ثبت قرارداد در این سامانه با مشکل مواجه بودند که در حال حاضر با رونمایی رسمی از این سامانه این مشکلات برطرف شده است.

امروز در همین رابطه هادی عباسی معاون مسکن و ساختمان وزیر راه وشهرسازی اعلام کرده بود که اجرای این سامانه از ظرفیت های یک شرکت دانش بنیان بوده و با اجرای این طرح به هیچ عنوان مشاوران املاک جمع نمی شوند بلکه فعالیت آنها ارتقا پیدا می کند.

بر اساس این گزارش با توجه به آنکه در حال حاضر بخش عمده ای از مشکلات در حوزه مسکن در طول سال بین مالک و مستاجر ایجاد می شود و باید گفت که این سامانه کمکی نمی تواند بکند و باید موجر و یا مستاجر به دستگاه قضایی مراجعه کنند که این خود یکی از اصلی ترین مشکلات در حوزه سامانه املاک و مستغلات به شمار می رود.

از سوی دیگر با توجه به مصوبه ۲۵ درصدی نرخ اجاره این سامانه هیچ سقفی برای قرارداد ندارد و مالکان بعد از توافق حتی بیش از ۲۵ درصد می توانند در این سامانه ورود کرده و قرارداد آنها ثبت شده است.

براساس این گزارش حال با توجه به تشدید مشکلات در حوزه بازار اجاره امیدوار هستیم دولت تنها به راه اندازی این سامانه اکتفا نکند و گام های بعدی برای بهبود بازار اجاره را بهتر بردارد که در این زمینه دولت باید برنامه ریزی لازم را انجام دهد و از سوی دیگر شناسایی خانه های خالی و تزریق آن به بازار مسکن خود می تواند یک اقدام مهم در حوزه بهبود بازار مسکن باشد.