مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران مدعی شد که از 1500 مشاور املاک مستقر در یکی از شهرهای استان حدود نیمی از انها فاقد مجوز هستند. حسین جنتی افزود، دادستانی شهرستان مزبور از شهریور 1402 فرصت دو ماهه‌ای برای گرفتن مجوز مشاورین املاک واحدهای فاقد مجوز صنفی تعیین کرده است. همچنین مقررشد نشست مشترکی به همراه پلیس اماکن، تعزیرات، اتحادیه املاک و نمایندگان وزارت راه و شهرسازی برگزار شده و در این خصوص تعیین تکلیف شود. مجوز مشاوران املاکی باید در معرض دید مراجعین باشد و توسط آنها مورد دقت قرار بگیرد.

طی چهار ماه اخیر بیش از ۳ هزار گشت ساماندهی مشاوران املاک در تهران انجام شده و این بازدیدهای دوره ‌ای همچنان ادامه خواهد داشت.

حسین جنتی مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران مدعی هستند که با توجه به راه‌اندازی سامانه ثبت قراردادهای اجاره در وزارت راه و شهرسازی، صدور کد رهگیری در این سامانه برای تمام مستأجران رایگان شده است و مردم می‌ توانند برای کاهش هزینه، بجای ثبت قرارداد در بنگاه ‌ها، قرارداد خود را در سامانه ثبت کنند. اما از سویی دیگر امیر سیاح، رئیس مرکز صدور مجوزهای وزارت اقتصاد گفت: در ۵ ماهه نخست امسال بیش از ۶۴۰۰ پروانه فعالیت برای مشاوران املاک صادر شده است. حال این سوال مطرح می شود که اگر قرار است کلیه قراردادهای اجاره در سامانه ثبت شود، چرا تعداد 6400 پروانه فعالیت جدید برای مشاوران املاک صادر شده است؟ چه کسی پاسخگوی این تناقض است؟

کارگروه تنظیم و کنترل بازار املاک و مستغلات

در نخستین نشست سراسری دبیرخانه «کارگروه تنظیم و کنترل بازار املاک و مستغلات» با حضور نمایندگان وزارت راه و شهرسازی در استان‌ ها، مسئولان وزارت اقتصاد و صمت، سازمان تعزیرات، پلیس فراجا، اتاق اصناف ایران و نمایندگان مجلس برای ساماندهی بازار مسکن و ادامه نظارت و بازرسی از مشاوران املاک تصمیماتی گرفته شد.

پرتقاضاترین کسب و کار برای اخذ مجوز

بر اساس این گزارش مشاوران املاک پردرخواست‌ترین کسب و کار برای صدور مجوز فعالیت هستند و در حال حاضر بیش از ۱۸۱ هزار بنگاه‌ معاملات املاک در کشور فعالیت دارند که در بازرسی از ۳۰ هزار بنگاه املاک، ۳ هزار بنگاه متخلف شناسایی و پلمب شده است یعنی تقریباً از هر هزار بنگاه ۳۰ بنگاه متخلف در حال فعالیت است.

فراوان ترین تخلف بنگاه های املاک

عمده تخلف بنگاه‌ ها نداشتن مجوز فعالیت، گرانفروشی و انجام معاملات با اسناد غیر معتبر است. بررسی‌ ها نشان می‌دهد بعضی مشاوران املاک مرتکب شش تخلف صنفی می‌شوند؛ از دریافت کمیسیون بالاتر از نرخ مصوب گرفته تا دریافت بالابود، ارائه ندادن کد رهگیری و همدستی برای بالا بردن نرخ مسکن در مناطق از جمله تخلفات مرسوم بعضی بنگاه ‌ها است.

مسئولیت شناسایی املاک فاقد مجوز با اتحادیه مشاوران املاک است. با اطلاعی که اتحادیه مشاوران املاک به پلیس اماکن ارسال خواهد کرد بنگاه ‌های املاک مکلف می‌شوند نسبت به اخذ مجوز از درگاه ملی مجوزها اقدام کنند.

 

کسب سود از طریق دلالی موجب شده تقاضا برای کسب مجوز فعالیت بنگاهداری املاک بیشترین تقاضا را داشته باشد و به گفته رئیس مرکز صدور مجوزهای وزارت اقتصاد مشاوران املاک پردرخواست‌ترین کسب و کار برای صدور مجوز فعالیت در کشور هستند.

امیر سیاح، رئیس مرکز صدور مجوزهای وزارت اقتصاد در همین زمینه افزود: در ۵ ماهه نخست امسال بیش از ۶۴۰۰ پروانه فعالیت برای مشاوران املاک صادر شده است. نکته اینجاست که در واقع مشاوران املاک دو کسب و کار مجزا شده است یکی مشاوران املاک هستند که در بنگاه کار می‌کند و یکی دیگر هم صاحب بنگاه معاملات ملکی است که معاملات را ثبت می‌کند. به همین دلیل کارگروه تنظیم و کنترل بازار املاک و مستغلات بر ضرورت دریافت کارت شناسایی برای مشاوران املاک تأکید کرده است.

در این خصوص محمود بنانژاد، دبیر اتاق اصناف گفت: دریافت کارت مشاوره، شرط فعالیت کارشناسان و کارکنان شاغل در دفاتر مشاوران املاک می ‌شود و برای ساماندهی بنگاه ‌های مشاوران املاک، اشخاصی که در این دفاتر فعالیت می‌کنند باید اطلاعات خود را برای احراز هویت در سامانه نوین اصناف ثبت کنند.

 

صدور مجوز بنگاه بر اساس جمعیت

داوود بیگی‌نژاد، نایب رئیس اتحادیه املاک با اشاره به افزایش تعداد بنگاه‌ های املاک، گفت: یکی از پیشنهادها برای ساماندهی بازار مسکن این است که دفاتر مشاور املاک به‌صورت منطقه ‌ای و جمعیتی راه‌اندازی شود، بدین معنی که بر اساس جمعیت هر منطقه اقدام به ارائه مجوز به این دفاتر کرد. نایب رئیس اتحادیه املاک تهران گفت: ۱۲۰۰واحد غیر صنفی مشاوره املاک در تهران شناسایی و به مراجع قضایی معرفی شده اند.

رئیس مرکز توسعه و سیاست‌های راهبردی وزارت راه و شهرسازی نیز با اشاره به برگزاری نخستین نشست سراسری دبیرخانه کارگروه تنظیم و کنترل بازار املاک و مستغلات در روز پنجشنبه دوم‌ شهریورماه ۱۴۰۲ گفت: این کارگروه پیرو دستور رئیس جمهورمحترم در هفتمین جلسه شورای عالی مسکن تشکیل شد و هدف آن ساماندهی بازار املاک و مستغلات است.

آیا مشاورین املاک مقصران افزایش قیمت ها هستند؟

سید جواد سادات فرزینی با بیان اینکه ۳ اقدام مهم در این کارگروه ‌ها پیگیری می‌شود، افزود: مهم‌ترین محور این کارگروه، ساماندهی وضعیت واحدهای صنفی مشاوران املاک و شناسایی اخلالگران بازار املاک و مستغلات است، بر همین اساس تا کنون بیش از ۳ هزار واحد صنفی متخلف در سطح کشور پلمب شده‌اند و بازرسی ‌ها در استان‌ ها با قدرت ادامه دارد.

مشاور وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: در نخستین نشست این کارگروه معاونان و مدیران ستادی از سازمان تعزیرات حکومتی و اتاق اصناف ایران نیز حضور یافتند و به بررسی چالش های نمایندگان استانی وزارت راه و شهرسازی در خصوص ساماندهی واحدهای مشاور املاک پرداختند.

وی ادامه داد: در این نشست مشکلات و چالش‌ ها از سوی نمایندگان استان ها و نمایندگان وزارت راه و شهرسازی مطرح و مقرر شد با حمایت‌ ستادهای مرکزی این ساختار یعنی اتاق اصناف ایران و سازمان تعزیرات حکومتی، گشت ‌های مشترک ادامه یابد.

سادات فریزنی محور دوم این کارگروه را تسهیل در شناسایی خانه‌های خالی و عرضه آنها به بازار دانست و گفت: این امر یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که در دوره جدید وزارت راه‌ و شهرسازی پیگیری می‌شود و برای اولین بار پس از تصویب قانون مالیات بر خانه‌های خالی، هیأت‌ های رسیدگی مربوط به این موضوع، بیش از ۵۰ جلسه برگزار کرده ‌اند.

وی ادامه داد: در این نشست نیز با حضور ابوالفضل نوروزی مدیر کل دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی، راهکارهایی که نمایندگان استانی کارگروه می ‌توانند برای تسریع در شناسایی خانه‌ های خالی به‌کار گیرند، مطرح شد و مصوباتی نیز برای تسهیل شناسایی خانه‌های خالی توسط کارگروه ‌ها به‌دنبال داشت.

تاکنون حدود ۶۳ هزار خانه خالی شناسایی و برای مالکان این خانه ها برگه مطالبات مالیاتی صادر شده است. دولت اعلام کرده که از نیمه شهریور امسال، مالیات واحدهای خالی از سکنه را با جدیت دنبال می‌کند. مشاوران املاک به‌ عنوان صنفی که ارتباط مستقیم با بازار مسکن دارند در افزایش بی‌ ضابطه قیمت مسکن واجاره نقش دارند. هر چند این ادعا از سوی مشاورین املاک با سابقه شدیدا رد شده است و افزایش قیمت ها را نتیجه کم ارزش شدن پول ملی قلمداد می کندد.

رئیس مرکز توسعه و سیاست‌های راهبردی وزارت راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: محور سوم مورد پیگیری در کارگروه‌های استان، تسهیلات ودیعه مسکن بود که قرار شد با استان‌ها جلسات در این خصوص به طور مستمر برگزار شده و پرداخت وام ودیعه مسکن از طریق شبکه بانک‌های فعال در سطح استان‌ها به مستأجران با جدیت دنبال شود. علاوه بر طرح ساماندهی مشاوران املاک طرح ۱۷ ماده‌ای تنظیم بازار زمین مسکن و اجاره بها در مجلس تنظیم شده و بر اساس آن کارگروه تنظیم و کنترل بازار املاک و مستغلات مسئول اجرای طرح تنظیم بازار زمین مسکن و اجاره بها بزودی در سطح استان‌ها خواهد بود.

 

ضرب‌الاجل ۲ ماهه به واحدهای مشاور املاک فاقد مجوز

بیشترین تخلفات مشاوران املاک در بازرسی‌های اخیر از این کسب و کار مربوط به تهران و شهرهای اطراف است. در شهرهای اطراف تهران بخصوص در شهرهای جدید پردیس پرند، اندیشه، هشتگرد و... بنگاه‌ های املاک از زمان اجرای مسکن مهر رشد عجیبی داشته است و تخلفات این بنگاه ‌ها به افزایش قیمت مسکن مهر و مسکن در این شهرها دامن زده است. به گفته مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران حدود ۱۵۰۰ واحد صنفی مشاور املاک تنها در شهرستان پردیس فعال هستند.

سایت بی سند دات کام در مقاله ای با عنوان "بازار املاک در دست بانک ها" تا حدودی به مساله دخالت بانک ها در افزایش قیمت ها و اوضاع نابسامان املاک پرداخته است. از طرف دیگر کارشناسان سایت بی سند دات کام اعتقاد دارند بدون تدوین و اجرای برنامه های آموزشی برای مشاورین املاک احتمال موفقیت در نظارت و مدیریت آنها بسیار اندک خواهد بود.