صلح نامه برای املاک بی سند
این روش انتقال ملک که با عنوان صلح نامه برای املاک بی سند چه برای املاک فاقد سند و چه برای املاک دارای سند، زمانی مورد استفاده می گیرد که مالک قصد دارد از ملک خود مادامی که در قید حیات است استفاده کند، و بعد از فوت مالک، ملک مزبور بدون تشریفات خاصی متعلق به متصالح یا گیرنده ملک منتقل می شود. چنین کاری بخصوص در انتقال مال پدر به فرزندان کاربرد دارد. چون پدر خانواده قصد دارد تا زمانی که در قید حیات است از دارایی خود استفاده کند و حق انتفاع داشته باشد و پس از وفات، ملک به طریقه قانونی و شرعی به هر کدام از فرزندان یا ورثه منتقل شود. به این نوع صلح، صلح عمری هم گفته می شود.
نحوه صلح عمری ملک بدون سند به این صورت است که طرفین، بر روی یک برگه سفید عادی، مفاد صلح عمری و شرایط مد نظر خود را درج نموده و ذیل آن را امضا می کنند. از جمله شرایط صلح عمری ملک بدون سند، آن است که این قرارداد، به صورت دست نویس منعقد شود و در آن، شرایط عمومی صحت قراردادها، همچون قصد و رضا و اهلیت طرفین، رعایت شود؛ اما ، نیاز به تهیه مدارکی ، همچون سند رسمی ندارد . می توان به جای وصیت کردن، با استفاده از عقد صلح عمری، اقدام نموده و به همین دلیل، واگذاری ملک به همسر یا انتقال ملک به فرزندان، از طریق صلح عمری، به صورت گسترده ای ، مورد استفاده اشخاص قرار می گیرد .
صلح عمری ملک بدون سند ، با مانع قانونی مواجه نبوده و در صورتی که عقد صلح نامه عمری برای املاک بی سند ، سایر شرایط صحت عقود و قراردادها را داشته باشد و طرفین ، قصد و رضا و نیز اهلیت انجام صلح عمری را داشته باشند ، حتی بدون داشتن سند برای ملک مورد نظر نیز ، می توانند آن را به نفع دیگری صلح نمایند.
صلح عمری ملک بدون سند ، به لحاظ حقوقی ، ایراد و اشکال حقوقی نداشته و می توان املاکی که سند ندارند را نیز ، با استفاده از عقد صلح ، به دیگران واگذار نمود و اصل صحت عقود و قراردادها ، ایجاب می کند که چنین قراردادی ، صحیح و معتبر باشد . اما سوالی که در این قسمت ، قصد داریم به بررسی آن بپردازیم ، این است که شرایط صلح عمری ملک بدون سند چیست ؟
باید گفت که مهم ترین شرایط صلح نامه عمری برای املاک بی سند ، همان شرایط عمومی صحت قراردادها می باشد . به این معنا که هر کدام از طرفین ، برای انعقاد صلح عمری ، باید قصد و رضایت داشته باشند . علاوه بر این ، یکی دیگر از شرایط صلح عمری ملک بدون سند ، این است که طرفین ، اهلیت داشته باشند ؛ به این معنا که صغیر ، سفیه یا مجنون نبوده و به لحاظ قانونی ، ممنوعیتی برای تصرف در اموال خود نداشته باشند . مشروع بودن جهت یا هدف قرارداد صلح عمری نیز ، از دیگر شرایط صلح عمری ملک بدون سند است .
از دیگر شرایط صلح عمری ملک بدون سند، می توان به تنظیم صلح عمری با استفاده از صلح نامه دستی اشاره نمود . به عبارت دیگر ، از آن جهت که یکی از شرایط انعقاد قرارداد صلح رسمی در دفترخانه ، داشتن سند تک برگی یا دفترچه ای برای ملک مورد نظر است ، طرفین ، می بایست به جای مراجعه به دفترخانه و انعقاد صلح عمری محضری ، به صورت عادی ، صلح نامه ای تنظیم نموده و شرایط خود را در آن ، قید کنند.
