سند ملک مشاع چیست
سند مشاع در لغت به معنی مشترک و تقسیم نشده است. در تعریف حقوقی مشاع به ملک یا مالی گفته می‌شود که دو یا چند نفر در آن سهیم باشند. اصطلاح مشاع بیشتر در مورد زمین و ملک به کار برده می‌شود. در اصطلاح حقوقی به این وضعیت “اشاعه” گفته می‌شود. منظور از سند اشاعه این است که تمامی شرکا در بخش به بخش ملک سهم خواهند داشت.
مثال هایی از تعریف سند ملک مشاع
به عنوان مثال برای تعریف سند زمین مشاع تصور کنید ۲ شریک صاحب یک ملک هستند. به طوری ۴ دانگ آن به طرف اول و ۲ دانگ دیگر به طرف دوم تعلق دارد. در این شرایط امکان تفکیک ۲ دانگ از ۴ دانگ دیگر وجود نخواهد داشت و سهم شخصی که صاحب ۲ دانگ است در میان تمامی ملک پراکنده شده است. در مثال دیگر خانه‌ای به دو برادر به ارث می‌رسد و هر دو به یک اندازه سهیم هستند. در این حالت ملک مشاع است و استفاده از ملک برای هر دو مالک امکان‌پذیر است و هر گونه تصمیم برای ملک فروش، ساخت و یا تعمیر لازم است با تایید هر دو مالک ملک مشاع صورت بگیرد. در واقع هر دو نفر حق دخل و تصرف در مال در صورت رضایت دیگری را دارند.
سند ملک مشاع با سند تفکیکی و سند شش دانگ متفاوت است
سند شش دانگ با سند ملک مشاع متفاوت است. سند شش دانگ به این معنا است که کل یک ملک متعلق به یک شخص است. اما در سند مشاع یعنی چند فرد مالک هستند و بخش مالکیت هر مالک مشخص نیست و تنها مالک بودن فرد در سند قید شده است.
گاهی نیز سند ملک مشاع را با سند تفکیکی اشتباه می‌گیرند و تصور می‌کنند که سند تفکیکی همان سند مشاع است. سند تفکیکی از لحاظ اینکه دو یا چند مالک در ملک سهیم هستند به سند مشاع شباهت دارد. در سند تفکیکی ملک بین افرادی که در ملک سهیم هستند تقسیم شده و قسمت‌های تقسیم شده هر کدام یک سند مجزا دارند.
ملک مشاع در بحث سهم‌الارث نمود بیشتری دارد. هر یک ار ورثه مقدار مشخصی سهم‌الارث دارند و در بخشی از مال سهیم هستند. در این حالت ملک مشاع است و هر کدام هر گونه دخل و تصرف در ملک باید با تایید وراث صورت بگیرد.
کاربرد سند ملک مشاع
این سند برای انواع مختلف ملک ها نظیر تجاری، اداری، شخصی و همچنین کشاورزی و زراعتی وجود دارد. اصل سند زمین مشاع بر این پایه است که ملک یک مالک نداشته و تمامیت آن به اندازه یک نسبت در اختیار دو و یا بیش از دو نفر می باشد. در سند زمین مشاع، تمامی مالکین به یک اندازه حق دخل و تصرف در زمین را دارند. همچنین زمین به بخش های مختلفی تقسیم نشده و هر کسی سهمی از بخش زمین را ندارد، بلکه کل زمین به یک نسبت مال همه شرکا می باشد.
همچنین در فروش یک ملک با سند زمین مشاع لازم است تمامی شرکا و افراد سهیم در ملک حضور داشته باشند. در صورتی که اختلاف نظراتی در بین افراد شریک رخ دهد، تقسیم ملک با تصمیم دادگاه و به صورت عادلانه انجام می شود.
با اینکه سند زمین مشاع برای انواع ملک های مختلفی قابل اخذ است. اما با این همه حال، به دلایلی نظیر، مشخص نبودن قطعه هر شخص، مشکلات و سختی ها در اتفاق نظر بین شریکان در هنگام فروش قطعه و … از این سند خیلی کمتر استفاده می شود.
کاربرد اصلی سند مشاع بیشتر در زمین های زراعی به چشم می خورد. چرا که زمین های کشاورزی و زراعی در مساحت بالایی بوده و چند شریک اقدام به خرید یک زمین مشخص کرده و آن را بین خود به صورت عادلانه تقسیم کرده و اقدام به کشت انواع مختلف محصولات می کنند. سند مشاع تنها برای زمین های کشاورزی و زراعی می تواند مفید باشد. که مساحت بزرگی داشته و اغلب بین انسان های یک خانواده و یا آشنایان اتفاق می افتد. همچنین بنابه قوانین جمهور اسلامی، اشخاصی که سند مشاع داشته باشند می توانند با ارائه مشخصات مالکین، و تقسیم بندی تفاهمی اقدام به اخذ سند های شش دانگ و جداگانه برای هر قطعه خود کنند.
