بررسی تأثیر عوامل مختلف بر قیمت مسکن در ایران

پژوهشگران بر اساس نتایج به دست آمده از پژوهشی در سال 99 نتیجه گرفتند که عوامل مختلفی مانند قیمت انـرژي و تسهیلات پرداختی بانک مسکن تـأثیر منفـی و معنـی دار بر قیمت مسکن دارد ولی متغیرهـاي تولید ناخالص داخلی سرانه و جمعیت شهري تأثیر مثبت و معنی دار بر قیمت مسکن دارند.

 

تشریح عوامل مؤثربر قیمت مسکن در ایران:

 

عامل قیمت انرژی بر قیمت مسکن

افزایش قیمت انرژي می تواند از طریـق کانـال هـاي درآمـد و تقاضـا، هزینه هاي ساختمانی مربوط به انرژي، سیاست پولی، بازار مالی و سایر عوامل، باعث کاهش قیمت مسکن شود.

 

عامل تولید ناخالص داخلی بر قیمت مسکن

با افزایش تولید ناخالص داخلی سرانه، درآمد و قدرت خرید خانوارها افزایش یافته در نتیجه پیامد آن میتوانـد افـزایش تقاضـاي مسـکن و افزایش قیمت آن باشد.

 

عامل تسهیلات بانکی بر قیمت مسکن

تسهیلات مسکن به مانند یک تیغه دولبه عمل می کند. از یک نگاه بـا افـزایش تسـهیلات پرداختـی بانـک مسـکن، تسهیلات پرداختی اعطایی براي ساخت مسکن افزایش یافته که پیامـد آن افزایش سرمایه گذاري در مسکن و کاهش قیمت آن می باشد. اما از نگاه دیگر با افزایش تقاضا می تواند منجر به افزایش قیمت مسکن شود.

 

عامل جمعیت شهری بر قیمت مسکن

با توجه به اینکه تقاضا براي هر کار با تولد جامعه بشـري ایجاد شده و با افزایش آن جمعیت، تشدید می گردد، تقاضـاي مسـکن نیز با افزایش طبیعی جمعیت افـزایش یافتـه و نیـاز بـه مسـکن بـراي خانوارهاي تازه تشکیل شده شکل می گیرد که پیامد آن میتواند افزایش قیمت مسکن باشد. در برنامه ریزی درازمدت مسکن نگاه به متولدین دهه های مختلف می تواند راهنمای خوبی باشد. هر جند نیاز انباشته بازار مسکن به این زودی ها ترمیم نخواهد شد.

 

عامل تورم ایجادی

این عامل در سالهای گذشته هر 3 تا 5 سال یکبار اتفاق افتاده است. تورمی که نتیجه انباشته شدن تورم پنهان و رها شدن انرژی حاصل از فشارهای سیاسی و تحریم ها بر کشور خود را نشان می دهد. پدیده ای که در زمان تدوین این مقاله (دی ماه 1401) می توان انتظار داشت بازار مسکن و املاک طی ماههای آینده منتظر یک افزایش قیمتی جدید باشد.

 

پیشنهادات:

1- پیشنهاد می شود که برنامه ریزان اقتصادي در راستاي تقویت بازارهای مالی و اصلاح فرهنگ عمومی براي توجه بیشتر به سرمایه گذاري در دارایی هاي مالی به جاي خریـد مسـتغلات، اقـدام کنند تا در هنگام افزایش قیمت انـرژي و تـورم، بـا جـذب نقـدینگی سوداگران به سمت بازارهاي مالی، گامی مؤثر در جهت کنتـرل قیمـت مسکن بردارند.

2- پیشنهاد می شود که بانک مرکزي، انتخاب ابزارهاي مناسب براي اعمال سیاست پولی را مورد توجه قرار دهد تا هنگام افزایش قیمت انرژي و تورم، با اعمال صحیح سیاست پولی، گامی مناسـب در جهـت کنتـرل قیمت مسکن بردارد.

3- تأثیر مثبت تولید ناخالص داخلی سرانه بر قیمت مسکن نیز نشان می دهد کـه مسـکن بـراي متقاضـیان آن یـک کـالاي طبیعی بوده و با افـزایش درآمـد خانوارهـا، تقاضـا بـراي آن افـزایش می یابد. از این رو پیشنهاد می شود که عرضۀ مسکن با تغییرات درآمـدي در کشور هماهنگ باشد.

4- پیشنهاد می شود که با هدف جلوگیري از تحریک تقاضاي بالقوه و افزایش قیمت مسـکن، سهم تسهیلات بانکی اعطایی براي خرید مسکن کـاهش و در مقابـل، سهم تسهیلات بانکی اعطایی براي ساخت مسکن افزایش یابد و سپس تسهیلات تخصیص یافته جهت ساخت مسکن به قراردادهاي بلندمدت فروش اقساطی و اجاره به شرط تملیک تبدیل گردد.

5- با توجه به تـأثیر مثبت جمعیت شهري بر قیمت مسکن نیز نیاز به ایجاد توازن و تعـادل در ساخت مسکن و جمعیت در سنین ازدواج احسـاس مـی شـود کـه پیشنهاد می شود برنامه ریزان اقتصادي توجه بیشتري به این مقوله داشته باشند.

6- ایجاد تعادل در برنامه های اقتصادی برای کاهش فشارهای بین المللی و تحریم ها

منبع مورد استفاده: بررسی تأثیر قیمت انرژي بر قیمت مسکن در ایران، پرویز محمدزاده، حسین پناهی، سید علی آل عمران، نشریه علمی پژوهشی مهندسی و مدیریت انرژي، سال دهم، شمارة دوم/ تابستان 1399 /صفحه 50ـ59